امسال نیز سازمان جهانی جهانگردی به رسم سال‌های گذشته با انتخاب شعار سال خود بر ضرورت توسعه گردشگری تاکید کرده است؛ توسعه‌ای که با انتخاب شعار «گردشگری پایدار؛ ابزاری برای توسعه» پایداری در گردشگری را مورد تاکید و توجه قرار داده است.
توسعه پایدار به فرایندی گفته می‌شود که در جریان آن نیازهای بشر بدون آسیب‌رساندن و تخریب منابعی که مورد نیاز نسل‌های آینده است تامین شود و منابع طبیعی موجود نیز برای آیندگان باقی بمانند؛ به عبارتی توسعه پایدار تلاش دارد تا از نابودی محیط مورد نیاز بشر جلوگیری به عمل آورده و تخریب ناشی از توسعه را به حداقل برساند.
اهمیت توسعه پایدار در گردشگری از این رو مطرح می‌شود که گردشگری طی سال‌های اخیر به عنوان صنعتی که در تولید ناخالص ملی ایفای نقش می‌کند، در ارتباط با سایر صنایع به سرعت رو به رشد است و مبنایی برای توسعه اقتصادی به شمار می‌رود، می‌تواند در شاخه‌‌ها و حوزه‌های مختلف منجر به بهره‌گیری متراکم و بی‌رویه از طبیعت و جوامع محلی شده و علاوه بر آسیب رساندن به مناطق گردشگری، تبعات گوناگون اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی را به دنبال داشته باشد.
این در حالی است که توسعه پایدار گردشگری و افزایش تعداد گردشگر در هر منطقه‌ای، به طور قطع تاثیرات مثبتی در بهبود شرایط اقتصاد شهری و روستایی، افزایش سطح اشتغال، پیشگیری از مهاجرت و رونق بازار و رقابتی شدن خواهد گذاشت، مشروط به اینکه به تنوع منابع زیستی و ظرفیت‌های فرهنگی موجود توجه شده و در راستای حفظ و احیای این منابع و ظرفیت‌ها همچون حیات‌وحش، گونه‌های گیاهی، میراث منقول، نامنقول و میراث معنوی و همچنین احترام به جوامع محلی تلاش شود.
به عبارتی گردشگری با رویکرد توسعه پایدار تلاش دارد تا ضمن برقراری توازن میان عرضه و تقاضا، در راستای حفط منابع موجود گام برداشته و با رعایت اخلاق حرفه‌ای گردشگری که حافظ جوامع و منابع آنان است، مزیت‌های اقتصادی را نیز به دنبال داشته باشد و به توسعه‌ای متعادل و مانا در تمامی جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی با در نظر گرفتن کمترین میزان تخریب به ویژه برای آیندگان منجر شود.
ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است که توسعه پایدار در گردشگری و ابعاد مختلف آن نیازمند نگاهی جهانی به دور از هر گونه مرزبندی سیاسی است، تا تمامی انسان‌ها و نسل‌های آینده نیز بتوانند از ظرفیت‌های موجود بهره برده و در راستای دستیابی به جهانی پایدار با ظرفیت‌های ماندگار تلاش کنند.
فرشید کریمی؛ کارشناس ارشد گردشگری و هتلداری
