نمایشگاه جهانی گردشگری لندن ( world travel market) با سابقه ای نزدیک به چهار دهه یکی از رویدادهای مهم و معتبر صنعت گردشگری است که ایران تاکنون در چندین دوره آن شرکت داشته اما نمایشگاه 2016 لندن را می توان فرصتی جدید و جدی در صنعت گردشگری ایران پس از برجام دانست.
هرچند در رده بندی های بین المللی، ایران همیشه در جدول 10 کشور اول از نظر برخورداری از جاذبه های گردشگری قرار داشته اما به دلایل مختلف،سهم ایران از گردش مالی این صنعت هیچگاه متناسب با جایگاه آن نبوده وبه عنوان مثال درسال گذشته ازاین اقتصاد یکهزار و 500 میلیارد دلاری به سهمی نیم درصدی بسنده کرده است.
این در حالیست که بازدیدکنندگان سال گذشته نمایشگاه گردشگری لندن ،ایران را به عنوان سومین مقصد گردشگری جهان انتخاب کردند.
از دست رفتن سهم واقعی ایران از این صنعت عوامل زیادی دارد اما مباحث سیاسی و چگونگی تعاملات بین المللی ایران در عرصه سیاست از شاخص های تاثیرگذار و غیرقابل انکار است.
با همین نگاه می توان امیدوار بود اولین حضور ایران در WTM پس از برجام و تغییر اساسی ارتباط دوجانبه ایران با کشورهای جهان ،چشم اندازی جدید و متفاوت با گذشته ایجاد کند و به دنبال آن زمینه ساز افزایش سرمایه گذاری های بین المللی در صنعت گردشگری ایران و نیز افزایش تعداد گردشگران داخلی و خارجی گردد.
یکی دیگر از مواردی که این امیدواری را افزایش می دهد ، برطرف شدن تحریم ها و به دنبال آن مشکلات جابجایی های ارزی و مالی در این حوزه است.
اگر تا پیش از برجام ،گردشگران خارجی و نیز آژانس های معتبر دنیا به دلیل محدودیت های ایجاد شده و ممنوعیت انتقال پول به ایران ،امکان رزرو آنلاین بلیت هواپیما و هتل را نداشتند و گردشگران ایرانی نیز به دلیل عدم دسترسی به کارت های اعتباری بین المللی امکانی برای گرفتن همین خدمات در کشورهای مختلف نداشتند،از امسال برجام این گره ها را باز کرده و امکان این تبادل دوجانبه فراهم شده است.
البته واقعیت این است که مناسبات سیاسی و شرایط مبادلات ارزی و بانکی، تمام دلیل از دست رفتن سهم ایران از بازار گردشگری جهان در سال های گذشته نبوده اند و عوامل دیگری ،وضعیت یاد شده را تشدید کرده اند.
حضور نه چندان حرفه ای شرکت های ایرانی در نمایشگاه های گردشگری جهان از جمله WTM و اکتفا به توزیع بروشور و سی دی از تصاویر جاذبه های گردشگری ایران که به راحتی در دنیای مجازی قابل دسترس هستند ،یکی از عوامل این فرصت سوزی است.
در حال حاضر به مدد رسانه ها، جاذبه های گردشگری در نقاط مختلف جهان به قدر کفایت برای تمام مردم جهان شناخته شده هستند و آنچه برای گردشگران مهم است، راهها و امکانات سفر و اقامت آسان و ارزان در کشورهای مختلف جهان است.
اگر گردشگری با پیشوند 'صنعت 'به کار برده می شود پس باید پذیرفت که هیچ صنعتی بدون بنیه و پایه علمی قابل تعریف نیست و علم و تکنولوژی نیز دو مفهوم غیرقابل تفکیک هستند.
با این نگاه جای این پرسش باقی است که فعالان بخش خصوصی و دولتی حوزه گردشگری ایران از کدام بستر علمی و کدام فناوری ها و تکنولوژی های روز دنیا برای پیشبرد و اجرای برنامه ها و رونق بخش گردشگری استفاده می کنند و آیا شرکت های دانش بنیان در بخش گردشگری نیز فعالیتی دارند؟
اهمیت استفاده از تکنولوژی و فناوری های روز دنیا در گردشگری به اندازه ای است که در نمایشگاه امسال WTM لندن ، برای اولین بار بخش ویژه ای به استفاده از تکنولوژی در گردشگری اختصاص یافته و بر اساس اطلاعات منتشر شده در سایت رسمی WTM، چندین کارگاه و سخنرانی تخصصی در فرصت سه روزه این رویداد به همین موضوع اختصاص داده شده است.
این نگاه ویژه دست اندرکاران و تصمیم گیران و تصمیم سازان دنیای گردشگری به موضوع تکنولوژی ،تنها می تواند نتیجه شناخت دقیق و درست از نیازهای جامعه هدف گردشگری در دو بخش خدمات دهندگان و خدمات گیرندگان آن باشد.
از این منظر می توان نمایشگاه لندن را به عنوان فرصتی برای انتقال تکنوژی و فناوری های مورد استفاده در گردشگری به ایران و نیز معرفی فرصت ها و استعدادهای دانش محور و دانش بنیان ایران در این حوزه دانست.
تمسک به روش های کلیشه ای و سنتی مانند پخش پوستر و بروشور در چنین نمایشگاهی نه تنها جذابیتی برای متخصصان و بازدیدکنندگان حرفه ای و سرمایه گذاران جهانی صنعت گردشگری ندارد بلکه می تواند ضدتبلیغ نیز به شمار رود و بدیهی است چنانچه شرکت ها و فعالان حوزه گردشگری بتوانند در معرفی نرم افزارها و بسترهای دانش بنیان و تکنیکال مرتبط با این حوزه موفق عمل کنند،با دست پر و سهمی قابل توجه از نمایشگاه لندن بازخواهند گشت.
در برابر حمایت های متولیان گردشگری دولت های عربی همسایه از دست اندرکاران صنعت توریسم این کشورها برای کشاندن گردشگران جهان به دیدن جاذبه هایی که اغلب غیرطبیعی و مصنوعی هستند، شرکت های ایرانی در نمایشگاه گردشگری لندن می توانند برای معرفی فهرست بلندبالای جاذبه های گردشگری بلاتردید ایران ،بنیان فعالیت خود را بر تکنولوژی و دانش روز استوار کنند تا همین فعالیت دانش محور و علمی در حوزه گردشگری، خود به جاذبه ای ثانویه برای بازدیدکنندگان جهانی نمایشگاه لندن تبدیل شود.
تحقق این ایده مستلزم نگاهی نو به گردشگری و تشویق و حمایت از حضور متفاوت فعالان صنعت گردشگری در این عرصه است تا فرصت فراهم شده برای گردشگری ایران پس از برجام ،به آسانی از دست نرود.
