سرمایه‌گذاران خارجی که پس از توافق برجام پایشان به ایران باز شده، ضمن تشریح تجربیات خود در یکی دو سال اخیر، دیگر سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به بازار ایران را به صبر دعوت کردند و گفتند ایران راحت‌ترین کشور برای سرمایه‌گذاری نیست، اما بسیار نویدبخش است.
مدیران عامل شرکت‌های سرمایه‌گذاری در هتل‌های مطرح امارات و فرانسه در جریان برگزاری کنفرانس تخصصی و بین‌المللی سرمایه‌گذاری در هتلداری و گردشگری که با حضور جمعی از سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی در تهران برگزار شده، در میزگردی به بررسی فرصت‌ها و چالش‌های سرمایه‌گذاری در ایران پرداختند.
«استیون داینز» که مدیریت این پنل را بر عهده داشت به عنوان یک هتل‌دار سوالات تخصصی را از مدیران حاضر پرسید تا سرمایه‌گذارانی که مدت‌هاست در رفت و آمد به ایران هستند، به پاسخ ابهامات خود دست یابند.
این در حالی بود که در این میزگرد تخصصی هیچ یک از مقامات مرتبط در وزارت اقتصاد و دارایی، سازمان‌های تجاری‌سازی و سرمایه‌گذاری خارجی و همچنین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری حضور نداشتند.
فرانسه، سدشکن سرمایه‌گذاری گردشگری در ایران
مدیر برند اکور فرانسه که از سال ۲۰۱۶ رسما کار در ایران را آغاز کرده و پروژه بلندمدتی برای ایران دارد، به عنوان گروه سدشکن سرمایه‌گذاران خارجی گفت: این کشور بهتر از آنچه فکر می‌کنید آماده است. سایت‌های خوبی دارد، طبقه متوسط پویایی دارد و همین‌طور افراد تحصیل‌کرده. سنت گردشگری در تاریخ ایران نیز از گذشته وجود داشته، اما مشکل اصلی آن نبود ارتباط بین سرمایه‌گذار خارجی و هتل‌داران است. شاید کار ما در ایران به این خاطر پیش رفت که شریک ایرانی‌مان حاضر به پذیرش ریسک شد.
فراموش کرده‌اند ۵۰ سال در ایران هتل بسازند!
«باسم ترکاوی»، مشاور ارشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری در پاسخ به سوالی درباره دلایل عقب‌ماندن ایران در توسعه هتل و اینکه اکنون چگونه این دلایل از بین رفته و آیا ۵۰ سال فراموش کرده بودند در ایران هتل بسازند؟ گفت: قطعا دلایلی وجود دارد که خارج از کنترل ما است. وضعیت سیاسی نقش مهمی را ایفا کرده که کشور غنی مثل ایران ۴۰، ۵۰ سال عقب بماند، هر چند سال‌های اخیر تغییراتی آغاز شده، اما چالش‌هایی بوده که امیدوارم کمرنگ شود.
وی ادامه داد: برخی از عواملی در اختیار خودمان است، مثل ریسک کردن. همانند برند "روتانا" که در زمان پرچالشی به ایران آمد.
این مشاور اقتصادی گفت: ما سعی می‌کنیم سرمایه‌گذاران خارجی را توجیه کنیم که این بازار امن است و مقررات زیادی در حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی دارد. البته باید عذرخواهی کنم به خاطر این حرفی که می‌زنم. ایرانیان در ارتباط برقرار کردن قوی نیستند. این پیام باید به مردم جهان برسد. خیلی‌ها علاقه‌مندند، ولی نمی‌دانند.
او تأکید کرد: شفاف نبودن جوّ سیاسی و نبود تفاهم درک متقابل، عامل این عقب‌ماندگی‌ها شده است.
بانک‌های ایرانی خوب وام نمی‌دهند؛
وی همچنین به چالش نقدینگی در ایران اشاره کرد و گفت: بانک‌های ایرانی خوب وام نمی‌دهند، اما ما در بررسی‌هایمان از این بازار متوجه جریان داشتن ثروت زیادی شده‌ایم که به صورت سنتی سرمایه‌گذاری می‌شود. اشخاصی مثل ما باید سرمایه‌گذاران را توجیه کنند که ورود به این صنعت چه منافعی دارد.
مدیرعامل برند فرانسوی نیز در تأیید این سخنان گفت: باید نشان دهیم در طی زمان هر اتفاق سیاسی که رخ دهد، توسعه گردشگری جزو اولویت‌های دولت ایران خواهد بود. باید کاری کنیم ایران وارد حلقه توسعه شود، وقتی ثبات ایجاد شود مسیر ناخودآگاه ادامه پیدا می‌کند.
«عمر ایسوان» که خودش مدیریت یک برند هتلی را به عهده دارد، در ادامه این سوال را مطرح کرد که چه گام‌های کلیدی برای بهبود وجهه ایران باید برداشته شود و چگونه می‌توان تمام این تمایل را به جریان نقدینگی تبدیل کرد؟
«پونت چاتوال» که به نسبت سایرِ سرمایه‌گذاران خارجی تجربه موفقی در ایران نداشته، در پاسخ گفت: دولت باید اموال دولتی را به صورت لیزینگ به مدت ۵۰ سال به بخش خصوصی واگذار کند، چرا که سرمایه‌گذاری هزینه دارد. تورم دو سال پیش در ایران ۳۵ درصد بود که میزان بهره با تورم هیچ هماهنگی ندارد. برای جذب سرمایه‌گذار باید اول این زیرساخت‌ها را آماده کرد تا سازمان‌های جهانی و سرمایه‌گذاران مجاب شوند که به ایران بیایند.
وی اظهار کرد: یقینا در این مسیر مسائلی است که در اختیار ما و دولت نیست. امروز سرمایه بیشتر وارد اروپا می‌شود تا سایر کشورها، چون نرخ بهره بلندمدت کمتر از یک و نیم درصد است.
چشم‌انداز ۲۰ ساله ایران ناقص است
مدیر برند اماراتی نیز در ادامه درباره چشم‌انداز گردشگری کشورمان سخن گفت و افزود: خیلی درباره این چشم‌انداز و جذب ۲۰ میلیون گردشگر صحبت می‌شود، اما سرمایه‌گذاران باید بدانند این برنامه چگونه قرار است محقق شود؟ هر چیزی که برای ایجاد بستر سرمایه‌گذاری لازم است باید شفاف شود. البته کارهای خوبی در ایران برای گردشگری انجام شده، ویزای فرودگاهی صادر می‌شود و دولت در مسیر درستی قرار گرفته، اما برنامه عملیاتی نقص دارد.
وی اضافه کرد: کشورهایی چون سنگاپور، مالزی و منطقه هنگ‌کنگ متخصصان خوبی در این زمینه دارند که قطعا دولت ایران می‌تواند به تجربه آن‌ها استناد کند. در همین سالن هم مشاوران خوبی نشسته‌اند که می‌توان از حضور آن‌ها بهره برد.
«باسم ترکاوی» درباره اشتیاق برای وارد کردن دانش گردشگری به ایران توضیح داد: وقتی وارد این بازار شدم، فهمیدم دانش درباره گردشگری در ایران خیلی کم است. این بازار به برنامه‌های مبتکرانه نیاز دارد. ایران کشوری با زیرساخت‌های غنی است که خیلی از کشورها آن را ندارند. چالش اصلی این است که رویکرد جامع نسبت به گردشگری وجود ندارد.
سرمایه‌گذار فرانسوی نیز با تأیید ضعف ارتباطی ایران و شفاف نبودن چشم‌انداز توسعه گردشگری اظهار کرد: ما در گردشگری فقط روی خارجی‌ها متمرکز شده‌ایم، درحالی که بازار داخلی بسیار مهم و باظرفیت است.
وی ادامه داد: در عین حالی که روی آموزش هتلداری کار می‌کنیم، باید هتل‌های دیگری با ستاره‌های کمتر بسازیم. نمی‌توانیم فقط هتل پنج ستاره و لوکس بسازیم. باید نقاط کلیدی را در این بازار پیدا کنیم.
اگر مسئول گردشگری ایران بودید...
«عمر ایسوان»، از مدیرعامل برند هتلی در امارات سوال کرد که اگر مسئول گردشگری ایران شود فرصت‌های کلیدی را کجا می‌بیند و اولین نقطه‌ای که روی آن تمرکز می‌کند، چیست؟
عمر کدوری گفت: بدون اینکه کسی را ناراحت کنم این موقعیت مثل آن می‌ماند که بچه‌ای را در یک شکلات‌فروشی رها کنیم. به عنوان مدیر یک هتل با این سوال برخورد می‌کنم. مهمترین کار بازاریابی و برقراری ارتباطات بین‌المللی است. سعی می‌کنم تیم مشاورانی برای هر بخش داشته باشم که مسئولیت هر کدام مشخص باشد. این روشی است که همین حالا هم پیش می‌گیرم.
«باسم ترکاوی» نیز در پاسخ به این سوال که اگر مسئول تأمین مالی و فایناس در ایران باشد برای جذب مستقیم سرمایه‌گذاری خارجی چه مولفه‌های کلیدی را در نظر می‌گیرد پاسخ داد: سعی می‌کنم به چالش ارتباطات برگردم. ما با هر سرمایه‌گذاری که صحبت کردیم، نسبت به ایران ابراز تمایل کرده اما ریسک آن را در نظر گرفته است.
او تأکید کرد: ایران راحت‌ترین جا برای سرمایه‌گذاری نیست، اما بسیار نویدبخش است و فقط باید صبور بود. چالش‌هایی هست ولی راه‌حل‌هایی هم وجود دارد که هنوز به جهان اعلام نشده است.
این مشاور اقتصادی خطاب به سرمایه‌گذاران و مسئولان ایرانی گفت: خجالت نکشید، ارتباط برقرار کنید. دیگران باید بدانند در ایران چه خبر است.
«استیون داینز» در ادامه به ابهامات مالیاتی در ایران اشاره کرد و افزود: اقداماتی برای کم کردن مالیات صورت گرفته، اما به نظر می‌رسد قطعی نیست. تفاوت‌هایی بین نرخ تورم و سود وجود دارد که پاداش کار را ناامن می‌کند. شاید در ایران برای بالا بردن نرخ بهره نیازهایی احساس شده، چون به مهار تورم کمک می‌کند؛ اما به عنوان مقام مسئول اگر واقعا می‌خواهید مصمم برخورد کنید برای رسیدن به توسعه گردشگری باید برنامه‌ها و اقدامات مشخصی داشته باشید.
در جمع‌بندی این نشست که همچنان با ابهاماتی درباره نحوه ورود و خروج اصل پول و سود سرمایه‌گذاران، اعطای مالکیت صددرصدی ملک و تردید شرکای ایرانی همراه بود، تأکید شد بدون اینکه جاه‌طلب باشیم باید وضع باثباتی را ایجاد کنیم و با قطعیت نسبت به سرمایه‌گذاری وارد ارتباطات بین‌المللی و انتقال امنیت در ایران به جهان شویم.
این همایش تخصصی که روز چهارشنبه (20 بهمن) پایان یافت، ۳۰ پروژه گردشگری در ایران را به شرکای خارجی معرفی کرده که برخی از برندهای اماراتی، اسپانیایی و فرانسوی قراردادهای دو جانبه‌ای را در جریان آن بستند. / ایسنا
