«خواهشمند است دستور فوری صادر کنید تا حوزه حقوقی سازمان میراث فرهنگی نسبت به گودبرداری در حریم گنبد کبود، اعلام جرم کرده و از تداوم تخریب و خسارات وارده جلوگیری کنند و با تشکیل کمیته کارشناسان و پذیرش عضویت نماینده این انجمن در آن کمیته، همه ابعاد موضوع مورد بررسی شود.»
به دنبال روند گودبرداری در محدوده برج مدور و گنبد کبود در مراغه، انجمن دوستداران گردشگری و میراث فرهنگی شهرستان مراغه در نامه‌ای خطاب به زهرا احمدی‌پور معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گرشگردی درخواست کردند تا وی با اعلام دستور فوری به بخش حقوقی سازمان میراث فرهنگی، نسبت به اتفاق در حال انجام در این حریم تاریخی اعلام جرم کرده و از تداومِ تخریب و وارد شدن خسارات بیشتر به این مجموعه‌ی تاریخی جلوگیری کند.
در این نامه آمده است: «به دنبال گودبرداری وسیع و بدون ملاحظه شرکت عمران و بهسازی مراغه در حریم دو اثر فاخر ثبت ملی شده در نخستین گروه آثار ملی کشور (در جوار و روی دو شالوده برج‌مقبره دیگر پیرامون آثار یاد شده که این محوطه نیز ثبتی است) و گسترش دامنه اعتراض مردمی،کارشناسان و اهالی فرهنگ و هنر و سازمان‌های مردم‌نهاد و ورود مستقیم دادستان، تهاجم گسترده به شکل عملیات گودبرداری متوقف و راه حل مدیریتی و بازدید میدانی آقای آبدار مدیرکل استان و هیأت کارشناسان همراه و برپایی جلسه هم‌اندیشی با مدیرعامل و کارشناسان شرکت عمران و بهسازی تاکنون به نتیجه مشخصی منجر نشده است.
در حال حاضر با توجه به تهدید انجام شده در تاریخ 15 فروردین امسال توسط مدیرعامل شرکت عمران و بهسازی در فضای مجازی مبنی بر تداوم گودبرداری بعد از تعطیلات آغاز سال، بیم آن می‌رود با طولانی شدن زمان تصمیم‌گیری و فرض پایان فرصت توقف عملیات، رفع توقف حاصل و ابعاد تخریب و دامنه خسارات وارده به دو اثر پابرجا و دو شالوده مجاور جبران‌ناپذیر شود.
بنابراین خواهشمند است دستور فوری صادر کنید تا حوزه حقوقی سازمان بنابر سه دلیل محرز و آشکار فنی با ابعاد کیفری و دلایل دیگر حقوق اجتماعی و روند مخدوش اجرایی، اعلام جرم کرده و از تداوم تخریب و خسارات وارده جلوگیری کند و با تشکیل کمیته کارشناسان و پذیرش عضویت نماینده این انجمن در کمیته یاد شده، همه ابعاد موضوع مورد بررسی و برای اتخاذ تصمیم نهایی به حضور گزارش کنند.
- تجاوز شرکت عمران و بهسازی به حریم مورد توافق 25 متری آثار که حتی با فرض پذیرش مجوز، از آن عدول و شرکت یاد شده شاید آگاهانه و با عمل مجرمانه به حریم آثار ثبت ملی و حقوق مکتسبه عمومی تجاوز و با تصرف غیرمجاز، از فضاهای موصوف در مجموعه تجاری احداثی، به عنوان رواق ورودی و محل دسترسی پارکینگ طبقه زیر زمین استفاده کرده است و این در حالی است که رعایت حریم 25 متری در آخرین دیدار میدانی مدیرکل میراث فرهنگی استان به عنوان خط قرمز سازمان ترسیم و اعلام شده است.
-گودبرداری وسیع، عمیق، بدون ملاحظه و شبانه، با شبهه عدم نظارت اصولی براساس ضوابط سازمان شرکت عمران و بهسازی در محوطه تاریخی که به وفور آثار شکسته اشیاء تاریخی (شیشه، سفال، کاشی و تزیینات معماری) و بقایای آثار معماری و حتی نمونه‌های کامل مکشوفه از محل (موجود در موزه مراغه و نمونه‌های اخیر کشف و تحویل شده به موزه)، تاریخی بودن محوطه فضای گودبرداری با درجه ثبت ملی محرز و آشکار است،بنابراین براساس نص صریح مواد قانونی معطوف به آثار ثبتی و ملی فرهنگی ،مجرمانه بودن اقدام شرکت مذکور، معلوم و مستوجب برخورد قانونی با عوامل خاطی در هر سطح و مرتبه‌ای است.
-حرکت وسیع و متراکم ماشین‌آلات سنگین و لرزش و ارتعاشات مداوم ناشی از عملیات مجرمانه شرکت عمران و بهسازی در محوطه تاریخی موجب آسیب‌های جدی به تزیینات و توسعه ریزترک‌های حادث شده در تزیینات معماری گنبدکبود و مدورشده است که با توجه به نوع تزیینات با عنوان گره‌سازی‌های معرق و معقلی با تکنیک تخمیری به صورت جداره تزیینی به بسترکالبدی اثرمتصل شده است و براثرعملیات بی‌ملاحظه اتصال تزئینات به بدنه سست و استحکام خود را از دست داده و برابر نص صریح ماده قانونی خسارات جبران‌ناپذیری به آثار وارد شده است که علاوه بر جبران خسارت موجب برخورد صریح قانونی است.
- شرکت عمران و بهسازی در راستای حقوق مکتسبه خصوصی و اهداف شاید سودجویانه خود با حربه اجتماعی رفع بیکاری و ایجاد اشتغال که اخیرا نیز توسط مدیرعامل آن به این قضیه تاکید شده، حقوق مکتسبه عمومی و ثروت شهر و کشور را نادیده گرفته و با برنامه و روند آشنای قراردادن سازمان متبوع و مدیریت شهری در مقابل عمل انجام شده، اهداف خود را پیش برده است، این امر باید در نقطه‌ای متوقف و حقوق مکتسبه عمومی بر حقوق مکتسبه خصوصی ترجیح و حق بر مصلحت ظاهری غلبه کند.
- روند اجرایی پروژه از آغاز تاکنون مخدوش و علی‌رغم توافق و تفاهم‌های مکرر، شرکت عمران و بهسازی بارها تعهدات خود را نقض و تنها بخش‌های گزینشی از توافق‌ها را مبنای مجوز خود تلقی کرده است. لزوم بازنگری کلی و اتخاذ تدابیر شایسته برای پیش‌بینی ضمانت‌های اجرایی، جدی است.»
در نهایت این انجمن با حمایت و همراهی سایر سازمان‌های مردم‌نهاد، کارشناسان، صاحب‌نظران و هنرمندان آمادگی دارد برابر ماده 66 آیین نامه دادرسی کیفری مصوب 1392 نسبت به تخلفات مکرر شرکت عمران و بهسازی اعلام جرم کرده و در کنار حوزه حقوقی سازمان میراث فرهنگی و نهاد بازرسی و کارشناسی فنی آن سازمان محترم موضوع را تا حصول به نتیجه نهایی دنبال کند.
با این وجود در صورت تصمیم آن مقام؛ به آزمایش مجدد راهکار مدیریتی با حفظ تمام حقوق قانونی، این انجمن آمادگی دارد بار دیگر برای کنترل تعارض، راهکارهای‌عملی اجرایی و مدیریتی همراه با ضمانت‌های اجرایی ارائه کرده و با حضور مستقیم یا نماینده‌ی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و دادستان الزامات تلطیف رفتار، تصحیح روند اجرایی و جبران بخشی از خسارات وارده را نهادینه کند.»
در پایان نامه نیز به موارد قانونی در این زمینه از جمله فصل نهم شامل تخریب اموال تاریخی، فرهنگی و مواد قانونی آن اشاره شده است.
براساس توضیح اعضای انجمن دوستداران میراث فرهنگی مراغه، این نامه که خطاب به معاون رئیس جمهور نوشته شده؛ روز گذشته -سه‌شنبه 15 فروردین- به دفتر احمدی‌پور فرستاده شد.
بیش از 10 سال گذشته طرحی با نام «طرح ساماندهی محوطه برج کبود و مدور» در حریم درجه یک، در دو بنای تاریخیِ «گنبد کبود» و «برج مدور» آغاز به کار کرد، اما پس از مدتی طرح را اصلاح کردند تا بر اساس آن 30 درصد از محدوده‌ی درنظر گرفته شده، مکانی تجاری و درصد بیشتر فضای آن برای طرح ساماندهی محوطه به صورت باغ در نظر گرفته شود، اما تا امروز هیچ بخشی از فضای فرهنگی، فرهنگسرا و حتی خرید دو خانه تاریخی که قرار بود به این محوطه اضافه شود، تا امروز در دستور کار قرار نگرفته‌اند.
و بیل‌های مکانیکی در هر فرصتی که توانسته‌اند کار گودبرداری زیر آسمان گنبد کبود را به سرانجام رساندند، هر چند خوشبختانه حدود 17 روز است که دادستان مراغه موفق به جلوگیری از ادامه کار در این محدوده‌ی تاریخی شده‌اند. / ایسنا
