با آنکه در دو سال گذشته و پس از توافق هستهای، شمار ورود گردشگران خارجی به ایران افزایش داشته، اما همچنان «امنیت» یکی از مهمترین و شاید چالشیترین پرسشهای گردشگرانی است که قصد سفر به ایران را دارند.
تبلیغات ایران در رسانههای فرامرزی خیلی ضعیف است، آنچنان که معاون گردشگری کشور گفته؛ ایران برای جذب هر گردشگر خارجی شاید ۲۰ سنت هم خرج نکند، یعنی مبلغی کمتر از یک هزار تومان. برای همین هم اطلاعاتی که از ایران مخابره میشود بیشتر توسط رسانههای خارجی با رنگمایهی سیاسی است که هیچ ارتباطی با زیباییهای فرهنگی و تاریخی این سرزمین ندارد.
با این حال در دو سال گذشته و پس از توافق برجام، رسانههای معتبر جهان خودجوش گزارشهای پراکندهای را از جاذبههای گردشگری ایران منتشر و کشورمان را در زمرهی نخستین مقاصد منتخب گردشگران جهان معرفی کردهاند که تا حدی در نگرش مخاطبانشان تاثیر داشته و در افزایش شمار گردشگران ورودی به ایران نیز بیتاثیر نبود.
با این حال اما همچنان بیشتر گردشگران تا آخرین لحظه، نسبت به مقصدی که انتخاب کردهاند نگرانیهایی دارند. به گفته تورگردانها، بیشترین حساسیتشان نسبت به امنیت است.
«امیلیو ازولینی» هفته گذشته را در ایران سپری کرد، او به ایسنا میگوید: مساله امنیت همیشه فاکتور مهمی در انتخاب یک مقصد بوده است. من تا آخرین لحظه اخبار بدی از ایران میشنیدم. چند روز قبل از خریدن تور ایران، خبری از حمله تروریستی به پارلمان تهران را از تلویزیون ایتالیا شنیدم. خیلی نگران شدم. البته بیشتر که فکر کردم به این نتیجه رسیدم این روزها، ناامنی در همهجا وجود دارد، حتی در دل اروپا و یا کشوری مثل بلژیک که مَقر اتحادیه اروپا است. برای همین سعی کردم به این اخبار خیلی توجه نکنم و به ایران بیاییم. وقتی به تهران رسیدم، همهی نگرانیهایم برطرف شد و این پیام را به خانوادهام منتقل کردم که آنها هم آسوده خاطر باشند.
«الیزابتا جیوردنینی» یک گردشگر ایتالیایی دیگر است که به تازگی ایران را ترک کرده، او برای صعود به قلهی دماوند به کشورمان آمده بود، وضعیت امنیت در ایران برای الیزابتا نیز پیش از سفر، چالش مهمی بود، اما نه به نسبت حجاب.
او به ایسنا میگوید: وقتی تصمیم گرفتم به ایران بیایم، همه اطرافیانم ترسیده بودند، آنها من را منع نمیکردند، اما از این انتخاب در چنین شرایطی تعجب کرده بودند و مدام سوال میکردند «مطمئنی میخواهی به ایران بروی؟»، البته که در درون نگرانیهایی داشتم، ولی به دیگران خیلی مطمئن جواب مثبت میدادم. واقعیت این بود که اطلاعات یا تصویر شفافی از ایران نداشتم و واقعا نمیدانستم چقدر این کشور میتواند امن باشد، مخصوصا آنکه به تازگی به پارلمان آن حمله تروریستی شده بود. البته خودم را دلداری میدادم که قرار است ما به کوهستان برویم و در شهر نیستیم که ناامنی ما را نگران کند.
الیزابتا ادامه میدهد: وقتی به تهران رسیدم در اولین برخورد با شهر و مردم، همه نگرانیها را فراموش کردم. به هیچ وجه احساس ناامنی نداشتم.
این گردشگر ایتالیایی به دغدغهی دیگرش که به نوع پوشش در ایران مربوط میشد، اشاره میکند و میگوید: به عنوان یک زن، تصویر واضحی از نوع پوششی که باید در ایران داشته باشم نداشتم. نمیدانستم چه لباسی برای ایران مناسب است. باید بدانید در خارج از ایران، تصویر واضحی از نوع پوشش زنان ایرانی وجود ندارد و فکر میکنم پوشش زنان عرب با ایرانیها اشتباه گرفته میشود.
حجاب گاهی به اندازه امنیت و ویزا برای گردشگران، دغدغه ذهنی درست میکند. حتی مردها هم این سوال را از آژانسها، راهنماها و دوستان ایرانیشان میپرسند که «چه باید بپوشیم؟»
به گفته ابراهیم پورفرج - رییس جامعه تورگردانان ایران - سه موضوع اصلی وجود دارد که بیشتر خارجیها پیش از سفر به ایران دربارهی آن زیاد سوال میپرسند؛ امنیت، ویزا و هزینه.
او به ایسنا میگوید: با اینکه بیشتر از سه سال است سامانهی ویزای فرودگاهی ایران اتباع نزدیک به ۱۸۰ کشور را پوشش میدهد، اما همچنان یکی از اصلیترین پرسشها این است که «ویزای ایران را چگونه میتوانند بگیرند»، این سوال از سوی گردشگران آمریکایی بیشتر پرسیده میشود، چرا که بیشتر آنها گمان میکنند نمیتوانند این ویزا را دریافت کنند و گاهی باور نمیکنند در چند هفته موفق به دریافت آن شوند.
پورفرج اضافه میکند: نخستین سوال گردشگران و آژانسهایی که تا کنون تجربه سفر به ایران را نداشتهاند، به امنیت مربوط میشود. آنها میخواهند مطمئن شوند، شهر و یا جادههایی که برای سفر در ایران انتخاب کردهاند، خطرناک نیست؟ این موضوع آنقدر مهم است که بیشتر گردشگران پیش از خرید تور یا سفر، سعی میکنند مروری بر اخبار و حوادث داشته باشند، هرچند هستند گردشگرانی هم که در این موضوع خیلی عمیق نمیشوند و به پاسخ ما بسنده میکنند.
او هزینهها و نحوه پرداخت آن در ایران را از عمده سوالهای مطرح شده تا کنون ذکر میکند و میگوید: دربارهی هزینه اقامت، غذا، خرید صنایع دستی و حمل و نقل در ایران و اینکه چطور میتوانند پرداختهای مالی انجام دهند و یا چقدر پول باید با خود همراه داشته باشند، زیاد سوال پرسیده میشود. البته آنهایی که با تور سفر میکنند خیلی وارد جزییات نمیشود، اما نحوهی پرداخت پول با توجه به محدودیت شبکههای بانکی در ایران و نبود ارتباطهای بینالمللی در این بخش، همواره چالش جدی گردشگران بوده است.
«امیلیو»، گردشگر ایتالیایی نیز نحوهی پرداخت پول در ایران را از چالشهای مهماش هنگام انتخاب این مقصد، ذکر میکند و میگوید: پیش از سفر خیلی تحقیق کردم که چگونه در ایران میتوان پول جابهجا کرد. متوجه شدم کارتهای اعتباریام در این سفر غیرقابل استفاده خواهند بود. واقعا چالش جدی برای یک گردشگر است، چطور میتوان تخمین زد چقدر پول نقد در سفر لازم میشود و یا چگونه آنها را باید جابهجا کرد. این مساله باعث میشود کمی با تأمل ایران را برای سفر انتخاب کنیم.
بابک کیانپور ـ راهنمای رسمی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ـ نیز به ایسنا میگوید:گردشگرانی که برای نخستین بار قرار است سفر به ایران را تجربه کنند، چون ذهنیت روشنی ندارند معمولا دربارهی امنیت، نحوه گرفتن ویزا، مقدار پول نقدی که باید همراه بیاورند و حجاب پرسشهای زیادی دارد، اما همینکه در جو ایران قرار میگیرند متوجه میشوند از آن همه سختگیری که متصور بودند، خبری نیست و راحت با شرایط کنار میآیند.
رییس جامعه تورگردانان نیز اظهار میکند: بخشی از سوالهای گردشگران معمولا توسط سفارتخانههای ایران پاسخ داده میشود تا آنها راحتتر تصمیم بگیرند، اما آژانسهای ایرانی هم چند سالی میشود در فضای مجازی حضور پررنگی پیدا کردهاند و این پرسشها را بی پاسخ نمیگذارند. دنیای مجازی کار گردشگرانی که از ایران شناخت و یا اطلاعات ندارند را ساده کرده است، گاهی ما با خواستههایی از جانب گردشگران و یا آژانسهای خارجی روبرو میشویم که مثلا شام در یک رستوران خاص سرو شود که حتی ما در ایران نام آن را تا کنون نشنیدهایم، این یعنی آنها قبلا جست وجو کردهاند و به این اطلاعات رسیدهاند. / ایسنا