همسو یا جهت دار، موافق یا مخالف، چه بخواهیم و چه نخواهیم دیگر نمی توان هتل و هتلداری را تنها یک شاخه از درخت گردشگری دانست و باید آن را در قامت درختی تنومند دید که امروزه "صنعت هتل" شناخته می شود و میزان تراکنش های مالی آن در سال جاری میلادی بین 60 تا 62 میلیارد دلار پیش بینی شده است. پس این مهم به سان هر صنعت دیگری دارای بایدها و نیازهایی است که تنها در سایه توجهات دولت ها میسر است خاصه آنکه این درخت تنومند در عرصه جهانی هنوز در حیاط فکر و عمل ما نهالی نوپاست.
واقعیت آن است که با گذشت قریب به چهار دهه از انقلاب، وضعیت امروز هتل های ما هنوز تحت همان عنوان ساختگی و مصطلح خودمان یعنی "هتلداری" بجای "صنعت هتل" قرار دارد چرا که همچنان میانگین نگاه دولتمردان از بیرون و دست اندرکاران آن از داخل به این صنعت جهانی در حد همان حجره داری باقی مانده است. با این همه، برخی جرقه های ترقی خواهی در تمام طول این سال ها همچنان امید را نزد اهالی فن زنده نگاه داشته است؛ امیدهایی که بویژه با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید رنگ بیش تری به خود گرفت تا آنجا که به رغم برخی ناامیدهای محض و نقاط تاریک در انتخابات و انتصابات در همین دولت، بازهم مردان این عرصه مصلحت خویش را بر ادامه دولت کنونی دیدند.
شاید مهم ترین دلیلی که هتل داران و کارشناسان این امر را به تداوم کار دولت امیدوار ساخت، بیش از آنکه به ادعای مردان مسئول گردشگری اش به نهضت هتل سازی مربوط شود، لمس قابل اعتنای تغییر ادبیات گفتاری و رفتاری در جهان سیاست و تاثیرات آن بر بازار هتل های داخل بویژه در اعتماد سازی برای سرمایه گذاری های خارجی و داخلی بود. در این راه اگرچه ادعای ماحصل کنفرانس سرمایه گذاری و عنوان پرطمطراق "صد هتل، صد کسب و کار" فرسنگ ها با واقعیتی که دیده شد، فاصله داشت اما همین قدر که تحت لوای این مدعا توانستیم نگاه نافذ و شکارچی سرمایه گذاران ساخت و ساز هتل را برای حتی چند روز به بازار داخل جلب کنیم، دستاورد بزرگی است که قریب یک دهه در حسترش بودیم.
از همین روی، انتظار مردان عرصه هتل و کارشناسان و دوست داران آن از دولت آتی رئیس جمهور آن است که:
نخست به عنوان غایت آرزو، یکبار برای همیشه سایه حیاط خلوت از سر سازمان برداشته شود و تکلیف برادری "گردشگری" و "میراث فرهنگی" و "صنایع دستی" در زیر لوای وزارتخانه روشن شود. در همین راه به طور حتم واهمه های انتخاب های سلیقه ای ریاست سازمان هم جای خود را به خرد جمعی و انتخاباتی بر اساس سنخیت دانش و تجربه خواهد داد و متعاقبا زیرمجموعه ها نیز با تعاریفی درست، افرادی کاربلد بخود خواهند دید. و صد آرزوست که در ساختار وزارتخانه گردشگری، معاونتی مستقل برای صنعت هتل در نظر گرفته شود تا حداقل گفته ها و پیمان ها وجاهت قانونی یابد. با این حال اگر اراده ای بر تغییر ساختار این سازمان با همه مزایایی که دارد، نیست حداقل بر دانش و تجربه محور بودن انتصابات آن وسواس بیش تری بخرج داده شود. هر چند که تجربه امیدبستن های قبلی به این امر، حالا همین که انتصابات اینچنینی هم دوام یابند را به آرزو بدل کرده است.
دوم آنکه بحثی که در همین نشست اخیر با معاونت گردشگری جدید مبنی بر ایجاد یک تشکل واحد برای تمامی فعالان مراکز اقامتی شکل گرفت، به جدیت تمام دنبال و به سرانجام برسد تا بلکه داستان "جامعه" و "انجمن" و تشکل های بی وجاهت صنفی جای خود را به یک "اتحادیه" قدرتمند دهند تا با برخورداری از حقوق اتحادیه ها بتوانند صاحب اختیار عنان خویش باشد تا مجوز صادر کند و در نرخ گذاری نگاهی روشن فکرانه داشته باشد و اساس را رقابت سالم بدانند و در برابر بی عدالتی های تحمیلی از سوی سایر نهادهای دولتی، از خویش دفاع کنند.
سوم آنکه پس از تعیین و تکلیف همیشگی برای مجری برگزاری نمایشگاه های داخلی و خارجی و رهایی از سردرگمی و انتخاب قرعه ای و لابی بازی ها، سهم هتل و هتل داران هم مشخص گردد تا در فرصت های بین المللی سهم معرفی داشته های هتلی خود تنها به چند هتل و زنجیره دولتی اختصاص نیابد و فرصتی هم به بخش واقعا خصوصی و سرمایه گذاران آن داده شود. در همین راستا، برگزاری نمایشگاه ها و یا همایش ها و کنفرانس های این صنعت هم به مشورت اهالی فن گذاشته شود و لااقل همانطور که شور برگزاری با القاب و عناوین آنچنانی به چشم می آید، اراده ای هم برای بیان کارنامه و نتیجه اش باشد.
دست آخر آنکه درد "آموزش" در این صنعت جدی نگاه شود. جبران کمبود نیروی انسانی هتل ها نیازمند نیروهایی تحصیلکرده اما در عین حال کارآموخته می باشد و نه فقط مدرک بدستانی که حتی تجربه یک روز کار عملی از پایه را در هتل ندارند! پس می بایست بموازات حمایت از موسسات آموزشی، فراهم سازی دسترسی به کتب روز دنیا و پشتیبانی از مولفان و نویسندگان و مترجمان و مهم تر رسانه های تخصصی، شرایطی را فراهم نمود تا دانشجویان این رشته در کنار تحصیل علم روز شاخه های مختلف صنعت هتل، مجال درستی هم برای کارآموزی و کار عملی داشته باشند.
امید که این خواسته ها در چهار سال بعدی به عنوان داشته هایمان یاد شوند.
داریوش آل آقا؛ روزنامه نگار و کارشناس هتلداری
