#یادداشت_روز
گردشگری علاوه بر این‌که بزرگ‌ترین و پررونق‌ترین صنعت جهان است گسترده‌ترین صنعت خدماتی و مهم‌ترین صنعت اشتغال‌زای دنیا نیز محسوب می‌شود. در گستره فعالیت‌های این صنعت سازمان‌ها و شرکت‌های بسیاری در بخش‌های گوناگون حمل و نقل، اقامت و پذیرایی، فروشگاه‌ها و شرکت‌های عرضه‌کننده مواد غذایی حضور دارند و به نوعی استخوان‌بندی این صنعت را تشکیل می‌دهند.
با این حال توسعه این صنعت به فاکتورهای متعددی نیاز دارد که از مهم‌ترین آن‌ها که باید مورد تاکید قرار گیرد، «امنیت» است. امروزه امنیت به عنوان مهم‌ترین و زیربنایی‌ترین اصل در تدوین استراتژی توسعه گردشگری در سطح جهان به شمار می‌رود. «امنیت» و «گردشگری» دو مقوله وابسته به یکدیگرند که در مناسبات داخلی و بین‌المللی در ارتباط تنگاتنگ قرار دارند و در تعامل دو جانبه، هم می‌توانند تاثیر افزایشی بر یکدیگر داشته باشند و هم تاثیر کاهشی. به عبارتی میزان امنیت یک منطقه است که رونق یا رکود گردشگری در آن منطقه را رقم می‌زند.
آنچه که امنیت گردشگری نامیده می‌شود تامین امنیت در تمامی حوزه‌های وابسته به این صنعت همچون سیستم حمل و نقل، بوروکراسی در تشریفات روادید، بیمه و نحوه فعالیت اصناف است. در این میان حمل و نقل قلب صنعت گردشگری و خط اتصال میان مبدا و مقصد و سایر خدمات موجود است؛ کارایی و امنیت این سیستم، تعیین‌کننده نوع تجربه و کیفیتی است که از سفر به دست می‌آید. گردشگری عمدتا در مناطقی توسعه یافته که شبکه‌های وسیع حمل و نقل به ویژه حمل و نقل هوایی در آن وجود داشته و با نظامی قانونمند در راستای تسهیل حمل و نقل مسافران توام با تامین امنیت آنان فعال بوده‌اند.
امنیت پروازی مهم‌ترین موضوع در مبحث حمل و نقل هوایی است و در این راستا هواپیماهای مسافربری باید از همه نظر از استانداردهای لازم برخوردار باشند تا از این طریق ریسک سوانح هوایی و رویدادهای بزرگ به حداقل برسد. این در حالی است که صنعت حمل و نقل هوایی برخی از کشورهای جهان به ویژه پاره‌ای از کشورهای آسیایی و آفریقایی دارای مشکلات ساختاری فراوانی است؛ از جمله این مشکلات می‌توان به فرسودگی ناوگان هوایی اشاره کرد که باعث افزایش ضریب خطرپذیری مسافران شده و افزایش میزان تاخیر پروازها یا لغو آنان را به دنبال دارد. مشکل تامین قطعات و لوازم یدکی هواپیماها به دلیل مقرون به صرفه نبودن برای برخی شرکت‌های هواپیمایی و یا تحریم‌های اعمال شده برای پاره‌ای دیگر از کشورها از سوی کشور سازنده هواپیما در کنار نداشتن برنامه پروازی ثابت برای تمام شهرهای یک کشور یا تمام مقاصد اصلی سایر کشورها از دیگر دلایل ضعف صنعت حمل و نقل هوایی است که بعضا سوانح ناگواری را نیز رقم می‌زند.
آخرین نمونه از سوانح هوایی را روز چهارشنبه 13 مرداد شاهد بودیم. سانحه‌ای که در خطوط هوایی امارات به عنوان یکی از معتبرترین و پر ترافیک‌ترین خطوط هوایی در عرصه بین‌الملل رخ داد و در جریان آن نقص فنی یک فروند بوئینگ 777 هواپیمایی امارات با 275 سرنشین که هند را به مقصد دبی ترک کرده بود منجر به فرود اضطراری و البته بدون چرخ هواپیما در فرودگاه دبی شد. اگرچه خوشبختانه این سانحه خطر جانی برای مسافران و کادر پرواز به دنبال نداشت، اما بنابر آنچه خبرگزاری‌های رسمی مخابره کردند این سانحه ترافیک فرودگاه دبی را به عنوان یکی از پر ازدحام‌ترین فرودگاه‌های جهان به مدت چندین ساعت تعطیل کرد و منجر به لغو 237 پرواز ورودی و خروجی این فرودگاه شد و طبعا برنامه کاری و تفریحی تعداد زیادی از تجار، گردشگران و دانشجویان را در سطح دنیا تحت تاثیر قرار داد.
این رویداد و سایر رویدادها و سوانح مشابه از دلایلی است که موجب شده بیشتر مسافران تمایل به استفاده از پروازهایی داشته باشند که علاوه بر خدمات کیفی استاندارد و مطلوب از بیشترین ضریب ایمنی نیز برخوردارند. ناوگان هواپیمایی ایمن، ساختارهای زیربنایی استاندارد و نیازسنجی مخاطبان از عمده‌ترین عوامل تاثیرگذار در کاهش وقوع چنین سوانحی است. مدیریت برنامه ریزی، کنترل، امداد و نجات مکمل همه موارد فوق است. شرکت‌های هوایی که به این فاکتورها توجه دارند و در این راستا با برنامه‌ریزی مناسب و هزینه کرد لازم خدمات ایمنی را به مسافران خود ارائه می‌دهند، موفق شده‌‌اند بیشترین تعداد گردشگران را به ویژه در سال‌های اخیر به خود اختصاص داده و از این طریق به درآمدزایی از این صنعت نیز دست پیدا کنند.
فرشید کریمی / کارشناس ارشد گردشگری و هتلداری
منوچهر افشانی
