روستای صخره ای کندوان به رغم جاذبه هایش با معضلاتی رو به روست که به نظر می رسد رفع آنها برای ثبت در فهرست یونسکو زمان زیادی می طلبد.
روستای کندوان به روستای صخره ای ایران معروف است، روستایی که زمانی مردم برای زندگی صخره ها را می کندند و در آن اتاقکی حفر و خودشان وسایل گرمایش و سرمایش را فراهم می کردند. حالا باقی مانده هایی از این خانه ها که اکنون به آنها خانه های کله قندی می گویند، محلی برای بازدید گردشگران داخلی و خارجی شده است.
مردم روستای کندوان قبل از اینکه به این منطقه از شهرستان اسکو بروند، در نزدیکی آن و زیر زمین خانه می ساختند که هنوز آثاری از خانه های زیرزمینی در منطقه ای به نام حیله ور موجود است. آخر هفته ها گردشگران زیادی به این منطقه می آیند تا از این خانه ها بازدید کنند هنوز خانه های کله قندی مخاطب زیادی دارد. می توان ورودی روستا را تماشا کرد که کیلومترها خودرو منتظر باز شدن مسیر رفتن به روستا هستند.
در ورودی روستا باید هر خودرو ده هزار تومان بابت عوارض پرداخت شود و رسیدن به این ورود مشروط به تحمل یک ترافیک سنگین است! شاید برای توجیه برخی از راننده ها که بابت دادن این پول معترض هستند. این وضعیت زمانی است که گردشگران ورودی به روستا بسیار زیاد شوند. پس از آن ورودی روستا با نمای هتل صخره ای مواجه می شوید؛ هتلی که برای بازدید از یک اتاقش باید 5 هزار تومان پول پرداخت کرد. این هتل شبیه هتل موزه است.
روستاییان در این روستای سنگی خانه های خود را اجاره می دهند؛ از شبی 50 هزار تومان تا شبی 150 هزار تومان. این قیمت بستگی به خدماتی دارد که هر صاحب خانه به مسافرش می دهد در برخی از موارد این نرخ با توافق بین گردشگر و صاحبخانه تعیین می شود. معمولا گردشگران بیشتر مایلند در خانه های کله قندی تمیز اقامت کنند.
روستاییان برای اینکه خانه خود را تبلیغ کنند از بنرها و تابلوهای زیادی برای جلب توجه بهره می برند که تعدد این تابلوها موجب شده تا نمای روستا شلوغ جلوه کند.
تعدادی از مالکان برای بزرگ تر شدن اتاق خانه های خود دیواره های سنگی را تراشیده اند. این موضوع موجب شده تا برخی از خانه ها از لحاظ استحکام سست شوند. در مواردی نیز این خانه ها ریزش کرده اند.
داخل خانه های سنگی موبایل آنتن می دهد اما مالکان نمی توانند از گاز شهری استفاده کنند آن ها باید کپسول گاز را تا بالای صخره ها ببرند ولی آب لوله کشی و برق به همه خانه ها راه پیدا کرده است.
مردم روستا در کنار خانه های خود به فروش محصولات لبنی، عسل و خشکبار و گیاهان دارویی می پردازند. بازارچه ای نیز کنار رودخانه وجود دارد که بیشتر شبیه به حلبی بازار است چون با حلبی سقف زده و دیوارکشی کرده اند تا محلی برای فروش محصولات مختلف باشد در میان این محصولات صنایع دستی چینی نیز به وفور دیده می شود. در این میان گلیم و گبه و کیف های گلیمی فروش خوبی در این روستا دارند بیشتر صنایع دستی روستا نیز از اسکو به کندوان می آید.
رودخانه ای در کندوان جریان داشته که اکنون چند سالی است در آن سبزه می روید و در برخی از مناطق آن می توان خودرو پارک کرد چون مدتهاست که دیگر آبی ندارد و اکنون یکی از معضلات روستا و محلی برای تجمع زباله تبدیل شده است.
در بافت تاریخی روستای کندوان چند رده خانه های متفاوت می توان دید. خانه هایی که در دل کوه کنده شده و به آن کله قندی می گویند خانه هایی که بعدها از سنگ ساخته شد و خانه هایی که در 15 سال اخیر با آجر و یا سیمان ساخته شده اند بعنوان ساختمان های جدیدالاحداث نمای این روستا را از بین برده اند به خصوص وقتی از بالای هر کدام از کله قندی ها بخواهی به تماشای نمای روستا بنشینی؛ آن وقت است که سقف ایزوگام شده آنها به چشم می آید.
روستای نمونه گردشگری کندوان درحالی با چنین معضلاتی رو به روست که این روستا برای ثبت جهانی در فهرست پیشنهادی میراث فرهنگی ایران در یونسکو قرار گرفته و ایران در نظر دارد تا آن را به عنوان میراث جهانی به دنیا معرفی کند. اما گویا با چنین معضلاتی این راه بسیار سخت طی خواهد شد. / مهر
