بسیاری کویر شهداد را جزو خشکترین مناطق جهان می دانند اما در حاشیه جنوبی کویر خشک و سوزان لوت، دره ای سرسبز و رودخانه ها و آبشارهای جاری در اعماق آن، منظره ای بی نظیر را شکل داده است.
کویر لوت در فهرست خشک ترین و خطرناکترین مناطق جهان برای ادامه حیات بشر قرار دارد. تا یک دهه قبل کمتر کسی گمان می کرد در این کویر نشانه هایی از حیات یافت شود و به همین دلیل ماجراجویان کویر برای باز کردن رمز اسرار این منطقه قدم به کویر لوت گذاشتند غافل از اینکه از مدت ها قبل مردم محلی منطقه از امکانات موجود در همین کویر روزگار می گذارندند.
با افزایش حضور موج ماجراجویان در کویر شهداد آثاری از زندگی حیوانات و گیاهان و حتی وجود پرندگان مهاجر در کناره بستر رودخانه شور پدیدار شد که موجب شگفتی دانشمندان شد شگفت اینکه حتی در گرمترین نقطه زمین که در نزدیکی شهداد در استان کرمان قرار دارد نیز آثاری از زندگی حشرات به چشم می خورد و رودخانه شور نیز با تمام خشونت طبیعی اش مکانی است برای زندگی آرتیما گه یکی از آبزیان در معرض انقراض است.
در این کویر سوزان اما اگر بدون راهنما و امکانات پای بگذارید بی گمان بر لبه پرتگاه مرگ راه رفته اید و بی آبی و گرمای سوزان کویر می تواند در مدت کوتاهی جان هر جنبنده ای را بگیرد.
در این کویر سوزان گمانی برای ادامه حیات بشری وجود ندارد و هر چه به سمت کویر پیش بروید در زمینه پیش‌رویتان کمتر اثری از حیات می بینید و در نهایت به کویر سوزان می رسید رفته رفته سرابها به چشم بیننده می آید سراب هایی که در نظر مسافران دریاچه های کوچکی از آب و یا گیاهان سبز می آیند اما در واقع روبرو جز کویر سوزان چیزی یافت نمی شود.
وجود بهشت در جهنم سوزان کویر لوت
اما در کامل تعجب در شرایط طاقت‌فرسایی که حتی داشتن یک سایه تخته سنگ یا تپه ماهور نعمتی بزرگ محسوب می شود ناگهان در منتهی الیه جنوب خاوری شهرستان کرمان و در ۴۰ کیلومتری جنوب شرقی آخرین منطقه مسکونی کویر که شهداد نام دارد به دره ای سر سبز می رسید که در کف این دره رودخانه ای خورشان جریان دارد و بر دیواره هایش خزه های سر سبز روییده و در انتهای آن دریاچه ای عمیق قرار دارد که به دلیل عمق فراوانش محلی ها چاه دریا می نامندش.
محمد جهانشاهی، سرپرست معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان کرمان می گوید: کرمان سرزمین عجایب طبیعی است در کنار داشته های تاریخی استان کرمان که نمادی از تنوع زیستی در ایران محسوب می شود از گرمترین تا سردترین منطقه در همه فصل سال را می توانید ببینید حتی آب و هوای مدیترانه ای در دره دلفارد و کویر خشک در شهداد و برف و یخبندان در لاله زار و جنگلهای انبوه و کوهستانی در بافت و رابر.
وی ادامه داد: کشیت جزو مناطقی است که بسیار در طبیعت ایران زمین نادر است دره کشیت در کنار روستای کشیت قرار دارد و این روستا در مجاورت قلعه بسیار قدیمی و زیبا از دوران سلجوقیان واقع شده است.
جهانشاهی افزود: طبیعت خشن و سوزان کویر در شهداد این گمان را ایجاد می کند که کویر خشن و خطرناک است که این گمان برای افرادی که بدون برنامه و راه بلد راهی کویر می شوند دور از انتظار نیست اما دره کشیت در کویر لوت که جزو بی آب ترین مناطق دنیا است مانند بهشتی می ماند که در جهنم ایجاد شده است.
وی اظهارداشت: ما از معرفی چنین مکان های بکری کمی ترس داریم و دلیل آن نیز هجوم گردشگران و از بین بردن این طبیعت بکر و دست نخورده است.
جهانشاهی افزود: اگر می خواهیم این مناطق را معرفی کنیم اول باید فرهنگ مسئولیت در مقابل کویر را به مردم بیاموزیم شما هزاران هزارن هکتار زمین را می بینید که هیچ گونه دخل و تصرفی در آنها نشده است حتی کوچکترین زباله ای در آن وجود ندارد. حال تصور کنید گردشگران زباله های خود را در کناره جاده و در کویر رها کنند و در نهایت طی سالهای پیش رو کشیت را نیز از دست می دهیم بنابراین از مردم می خواهم در صورت حضور در این منطقه که مانند گلدانی در دل کویر شکل گرفته بسیار احتیاط کنند و مراقب هر قدمشان در این بهشت زیبا باشند.
وی افزود: دره کشیت در حاشیه جنوبی کویر لوت قرار گرفته است گردشگران در صورتی که بخواهند از طریق جاده به این منطقه دسترسی دشته باشند باید از سمت شهداد به داخل کویر نفوذ کنند و از جاده ای روستایی به سمت روستای کشیت بیایند در این مکان روستایی تاریخی با بافتی کهن و بسیار زیبا وجود دارد که از جمعیت قابل ملاحظه ای برخوردار است و بعد از آن قلعه کشیت را می بینند که اقتباسی از ارگ بم و ارگ راین است که متعلق به دوران سلجوقی می باشد.
ورود از کویر سوزان به جنگلی انبوه
وی ادامه داد: اما آنچه که موجب شگفتی می شود پس از گذر از روستا است زیرا در عمق کویر در حالی که به زحمت می توان آب شیرین پیدا کرد به یکباره وارد فضایی متراکم از گیاهان و درختان نخل و میوه می شوید و رفته رفته به دره ای سرسبز پا می گذارید که بر روی زمین رودخانه های زیبا جاری است و از دیواره ها نیز چشمه های آب جوشان است و داخل دره می ریزد.
معاون میراث فرهنگی استان کرمان گفت: اینها در قلب کویر نعمت محسوب می شوند و گردشگران باید به گونه ای که در این منطقه حضور یابند که کوچکترین خللی در طبیعت روی ندهد و حتی سنگی را جابجا نکنند.
جهانشاهی افزود: این دره مملو از رودخانه های کوچک و بزرگ و آبشارها و دیواره های سرخسی است و نکته قابل توجه اینکه در این بخش از کویر که مهمترین منبع آبی اش رودخانه شور است آب این رودخانه ها کاملا شیرین است این دره سه کیلومتر طول دارد و هر بخش از آن زیبایی های خاص خود را دارد.
در انتهای این دره آبشاری به ارتفاع ۱۲ متر وجود دارد که زیر آن حوضچه های مملو از آب زلال وجود دارد که در هیچ جای ایران نمی توان چنین منظره ای دید زیرا درست در بالای این دره و در ارتفاع بالای آبشار کویر لوت آغاز می شود.
وی افزود: این حوضچه که محلی ها به آن چاه دریا می گویند ۶۰۰ متر مربع وسعت دارد و محلی های می گویند هنوز نتوانسته اند عمق این حوضچه را پیدا کنند.
وی ادامه داد: در اطراف این حوضچه بزرگ سرخسهای خاصی رشد کرده اند و دیواره کاملا سبز و زیر این سرخس ها آبشارهای کوچک روان است.
وی بار دیگر از مردم خواست در صورت حضور در این منطقه از ایجاد کوچک ترین خللی در طبیعت بکر منطقه خودداری کنند.
سرمایه گذاری در کشیت نگران کننده است
محمد اقبالی، فعال محیط زیست نیز اظهارداشت: در روزها اخیر شاهد حضور مسئولان و خبرنگاران در این منطقه و حتی دعوت از سرمایه گذاران برای سرمایه گذاری در این بخش از طبیعت کرمان هستیم.
وی گفت: اینکه بخواهیم زیر ساخت گردشگری ایجاد کنیم مطلوب است اما نباید طبیعت بکری همچون دره کشیت را با سیمان و آجر و مصالح ساختمانی خراب کنیم و بگوییم داریم صنعت گردشگری را توسعه می دهیم کافی است نگاهی به سایر مناطق مانند دره دلفارد و یا خبر بیندازین منطقه گردشگری خبر در بافت هم اکنون به مکانی برای تجمع زباله های گردشگران تبدیل شده است دره دلفار نیز وضعیت نامناسبی دارد.
اقبالی افزود: کرمان نیازمند توسعه صنعت گردشگری است اما نه در منطقه ای بکر مانند کشیت که همین زیبایی طبیعی آن را بکر کرده نباید این منطقه را تبدیل به اردوگاههای تفریحی کنیم و از بین ببریم.
وی خواستار توجه فعالان محیط زیست به این مسئله شد و افزود: کشیت در قلب کویر مانند تنها راه نفس کشیدن زمین در هزاران هکتار کویر است نباید قدم بر روی این تنها راه تنفس زمین بگذاریم به این بهانه که می خواهیم صنعت گردشگری را رشد دهیم.
وی افزود: هر گونه ساخت و ساز در این منطقه باید در محوطه روستا صورت گیرد و نباید حتی یک اتاقک کوچک را در دره کشیت ایجاد کرد.
"مهر"
