مهم ترین چالش های سرمایه گذاران بخش گردشگری: ورود به بازار صنعت گردشگری بدون مطالعه و دانش کافی، مطلع نبودن از جنس این نوع سرمایه گذاری و نبود مشوق ها و حمایت های اجرایی دولت.
مدیر دفتر مرکزی یکی از مجموعه های تفریحی گردشگری کشور ورود به بازار صنعت گردشگری بدون مطالعه و دانش کافی، مطلع نبودن از جنس این نوع سرمایه گذاری و همچنین نبود مشوق ها و حمایت های اجرایی دولت را از مهم ترین چالش های سرمایه گذاران بخش گردشگری عنوان می کند.
در همین حال مدیرعامل و سرمایه گذار یکی دیگر از مجموعه های گردشگری، عدم توسعه یافتگی کافی و مناسب گردشگری در دو بخش سخت افزاری و نرم افزاری را موضوعی می داند که سرمایه گذاری در این صنعت را با چالش مواجه می کند و تشکیل یک کارگروه گردشگری متشکل از نمایندگانی از سه قوه و نیز اعضایی از دیگر سازمان ها را راه حل بنیادین تسهیل شرایط برای توسعه فعالیت های گردشگری کشور توصیف می کند.
سعید ترابیان، با تاکید بر اینکه گردشگری یک صنعت رو به رشد در کشور است، می گوید: «توسعه این صنعت در گرو همراهی و هماهنگی کلیه بخش های ارشد در کشور است.» وی می افزاید: «در این راستا دولت به تنهایی قادر به پیشبرد اهدافش در این حوزه نخواهد بود و حضور تمامی بخش های حاکمیتی ضرورتی اجتناب ناپذیر در این ارتباط است.» این سرمایه گذار حوزه گردشگری با بیان اینکه منافع اقتصادی گردشگری همه شمول و بسیط است، ورود تمامی نهادهای دولتی و حاکمیتی با تمام قوا را یک وظیفه عمومی و دستگاهی برای همه ارکان دولت و حکومت بر شمرد.
وی با اشاره به اینکه گردشگری در بسیاری از کشورها به عنوان یک حوزه شغل ساز، پویا و سودآور تلقی می شود، این صنعت را در زمره اولویت های اقتصادی و سرمایه گذاری در آن مناطق عنوان و تصریح می کند: «از این رو برطرف کردن موانعی که سد راه فعالیت بخش خصوصی است و نیز فراهم کردن مشوق ها برای ایجاد انگیزه در سرمایه گذاران جهت آوردن سرمایه هایشان به این حوزه، لازمه تحول و شکوفایی گردشگری در کشور است.»
این سرمایه گذار فعالیت های نهاد دولت و حاکمیت در حمایت از سرمایه گذاران را در دو دسته کلی نرم افزاری و سخت افزاری طبقه بندی می کند و ادامه می دهد: «فرهنگ سازی از جمله اقداماتی است که این نهادها با امکانات تبلیغاتی، اجرایی و گستردگی حیطه های تحت پوشش باید در دستور کار خود قرار دهند؛ از جمله اینکه جامعه محلی را برای پذیرش تحولات ناشی از ورود سرمایه گذار و در ادامه آن ورود گردشگران به منطقه آماده کنند و با مشارکت دادن آنها در فرآیندهای تصمیم سازی و همچنین در حوزه اجرایی که منجر به ایجاد مشاغل جدید و جلوگیری از مهاجرت ساکنان این مناطق به شهرهای بزرگ می شود، با پیوند منافع سرمایه گذاران و مردم بومی و محلی، آنها را با جریانات ایجاد شده همراه کنند.»
علاوه بر این به اعتقاد ترابیان، ایجاد سامانه های الکترونیکی و ارتباطی یکی دیگر از نکاتی است که در بخش نرم افزاری توسعه گردشگری کشور باید مورد توجه قرار گیرد؛ همچنین آگاهی و آمادگی شهروندان در پذیرش گردشگران ورودی و حفظ فرهنگ محلی و بومی شان در خلال این ارتباطات و پیوندها، در کنار تبدیل سفر در نگاه عمومی به یکی از کالاهای مهم و نه لوکس، از دیگر مواردی است که باید مورد توجه مسوولان قرار گیرد.
او در ارتباط با توسعه سخت افزاری نیز می گوید: «توسعه سیستم حمل ونقل عمومی، ساخت راه ها و ایجاد مسیرهای ایمن که دسترسی به نقاط مختلف را آسان تر کند و نیز ایجاد تاسیسات مربوط به آب، گاز، برق و مخابرات از جمله مهم ترین وظایف دولت در همراهی با بخش خصوصی برای توسعه گردشگری است.» ترابیان اضافه می کند: «پس از همه اینها، در اختیار قرار دادن تسهیلات بانکی با بهره پایین و معافیت های مالیاتی و حذف عوارض برای جلب سرمایه گذاران، منجر به افزایش ظرفیت های کافی برای پذیرایی از گردشگران خواهد شد.»
به گفته این فعال گردشگری، پس از همه این مراحل و در شرایطی که زمینه های لازم برای ورود گردشگر فراهم شد، جذب گردشگر در درجه بعدی اهمیت قرار می گیرد که از محدوده امکانات و توانایی های بخش خصوصی خارج بوده و عزمی ملی در چارچوب پرداختن به فعالیت های تبلیغاتی و بازاریابی و حتی بازارسازی را طلب می کند. ترابیان خاطر نشان می کند: «فعالیتی چنین گسترده و با این ابعاد، تنها در صورتی که مجموعه دولت، ملت و حکومت در خصوص ضرورت توسعه گردشگری با یکدیگر هم داستان شوند، قابل تحقق بوده و تشکیل یک کارگروه ملی که به صورتی همه جانبه به بسیج امکانات و ظرفیت های کشور در این زمینه بپردازد، امکان پذیر است.»
او با تاکید بر وجود مشکلات عدیده پیرامون صنعت گردشگری کشور که نتیجه عدم هماهنگی دستگاه های مختلف با یکدیگر است، اظهار می کند: «عدم هماهنگی ها و مواضع متفاوت و گاه متضادی که نهادهای گوناگون در قبال گردشگری اتخاذ می کنند، با ایجاد حواشی بسیار، انرژی سرمایه گذار را به هدر داده و مانع از ورود خلاقیت و ایده های نو به گردشگری کشور می شود؛ همچنین وجود این مزاحمت ها، باعث از دست رفتن انگیزه ها برای ورود به این بازار آینده دار و رو به رشد می شود».
چالش های برخاسته از رفتار سرمایه گذاران
در همین حال، مدیر دفتر مرکزی یکی از مجموعه های تفریحی گردشگری کشور نیز چالش های دیگری را متوجه سرمایه گذاری در حوزه گردشگری می داند و به خبرنگار ما می گوید: «ورود سرمایه گذاران به بازار گردشگری بدون انجام مطالعات ابتدایی و آشنایی با واقعیت های موجود، ریسک سرمایه گذاری و به همین نسبت احتمال زیان دهی در راه اندازی کسب و کارهای مربوط به گردشگری را افزایش می دهد. در واقع ورود کورکورانه به عرصه سرمایه گذاری گردشگری، با رقم زدن تجربیات منفی، دیگر سرمایه داران را از ورود به این حوزه دلسرد و به این ترتیب گردشگری را با مشکل کمبود سرمایه مواجه می کند.»
علی موحدی ادامه می دهد: «عدم شناخت مسیر حرکت و داشتن انتظارات غیرمنطقی و دور از واقع، عامل دیگری است که می تواند سرمایه گذاری در گردشگری را دچار چالش کند.» وی تصریح می کند: «داشتن یک برنامه در قالب طراحی استراتژی بلند مدت و در دل آن استراتژی های کوتاه مدت، با روشن کردن مسیر پیش رو، تصمیم گیری ها و سیاست گذاری های منطقی تری را به دنبال خواهد داشت.»
این فعال گردشگری ارائه مشوق ها و حمایت های اجرایی را عامل بعدی در برطرف کردن چالش های پیش پای سرمایه گذاران گردشگری عنوان و اضافه می کند: «دولت باید با اشراف بر نقش کم نظیر گردشگری در رشد اقتصادی و در نظر گرفتن گردش مالی ای که این صنعت ایجاد می کند، حمایت های خود را از سرمایه گذاران در قالب ارائه تسهیلات بانکی، مشوق های مالیاتی و تسهیل در امور اجرایی ابراز کند.»
او همچنین در خصوص تمرکز بر ورود سرمایه گذار خارجی در مقابل جذب سرمایه گذاران داخلی یا ایرانیان مقیم خارج معتقد است که آمدن سرمایه گذاران خارجی صاحب برند با استانداردهای جهانی، صنعت گردشگری کشور را رشد خواهد داد؛ اما باید در نظر داشت که محتوای ارائه شده به گردشگران نباید تحت تاثیر صرف فرهنگ های جوامعی که سرمایه گذاران به آن تعلق دارند قرار بگیرد و طی قراردادهایی که میان طرف های ایرانی و خارجی بسته می شود، توجه به این نکته بسیار ضروری است. ترابیان هم در باره ورود سرمایه گذاران خارجی اظهار می کند: «ما بیش از آنکه به ورود سرمایه گذار خارجی نیاز داشته باشیم، به ورود برند و دانش گردشگری احتیاج داشته و پیش از جلب سرمایه گذاران خارجی باید بر جذب سرمایه گذاران داخلی تمرکز کرد.»
در کنار جذب گردشگر که در حیطه مسائل مربوط به تبلیغات و بازاریابی است، داشتن امکانات کافی و درخور برای پذیرایی از گردشگران، مهمترین پیش نیاز توسعه گردشگری کشور به ویژه در مورد گردشگران ورودی به حساب می آید؛ امکاناتی که ایجاد و توسعه آنها نیازمند سرمایه گذاری است. این، راهی است که تمامی کشورهای پیشرو در صنعت گردشگری در رسیدن به جایگاه کنونی، آن را پیموده اند. جلب سرمایه گذاران داخلی و خارجی با ایجاد فضایی امن که تضمین کننده برگشت سرمایه باشد در کنار ارائه مشوق هایی که در شروع کار و پیش از آنکه سرمایه گذاری به سوددهی برسد از سرمایه گذار حمایت می کنند، به علاوه محدود شدن حیطه اجرایی دولت با وضع قوانین لازم، از جمله نکاتی است که در از نظر گذراندن تجارب این کشورها می توان به آنها دست یافت. / دنیای اقتصاد
