ماه مرداد برای باستان شناسان و دوستداران میراث فرهنگی کشور تداعی کننده خاطرات تلخ و جانسوز چند پاره کردن سازمان میراث فرهنگی است.
در تابستان سال 1389 حمید بقایی معاون رییس جمهوری و رئیس وقت سازمان میراث فرهنگی در اقدامی جنجالی که با مخالفت گسترده کارشناسان و کارکنان سازمان و استادان و پیشکسوتان این حوزه همراه بود، به ظاهر به بهانه انتقال پایتخت و مسائلی نظیر قریب الوقوع بودن زلزله در تهران و نیاز به کاستن از تراکم جمعیت آن، تصمیم به انتقال معاونت های سازمان میراث فرهنگی به استان های دیگر گرفت.
دژ شاپوخواست، قلعهای تاریخی که بر بلندای تپه خرمآباد هماره نگاهبان این شهر و مردمانش بوده، اگر بگوییم چشمگیرترین اثر این دیار است پر بیراه نگفتهایم. قدمتش به دوره ساسانی میرسد، دوره اوج قدرت ایران بر دنیا... این بنای با شکوه در طول تاریخ مباهات همیشگی برای این مرز و بوم بوده و از آن به عنوان مقر حکومتی اتابکان لر کوچک یاد شده است.
هر کشوری در کمیته میراث جهانی یونسکو، فهرست موقتی دارد که در آن، آثار تاریخی با قابلیت ثبت جهانی پیشنهاد می‌شود تا مسئولان یونسکو آنها را مورد بررسی قرار داده و از میان آثار تاریخی این فهرست، هر سال تعدادی را برای ثبت جهانی انتخاب کنند.
ایران نیز برای ثبت آثار تاریخی فهرست پیشنهادی خود را ارائه می‌دهد. یکی از این آثار همین آسمان آسمانهاست که شرط ثبتش ساماندهی وضعیت کنونی آن است. باید در زمانی معین این کار انجام شود که اتمام این زمان تا سال 2016 است.
حال که شمارش معکوس برای ثبت این اثر به صدا درآمده، پیگیر آخرین وضعیت آن شدیم و در آخر به این نتیجه رسیدیم...
شهر بلقیس، یکی از بزرگترین بناهای خشتی و گلی ایران است که در ۳ کیلومتری جنوب غرب شهر کنونی اسفراین قرار گرفته است. وسعت این شهر بالغ بر ۱۸۰ هکتار می‌باشد که از یک مجموعه آثار شامل بقایای ارگ و خندق پیرامون آن، شارستان شامل: برج و بارو، مقبره شیخ آذری، ویرانه‌های معروف به منار تپه (مسجد جامع)، کوره سفالگری، آب انبار، بازار، کاروانسرا، بنای معروف به یخدانها و یک گورستان وسیع در نزدیک دروازه شرقی تشکیل شده است. سالم ترین و همچنین برجسته ترین اثر بافیمانده از بقایای شهر بلقیس، ارگی است که دارای 29 برج به ارتفاع حدود 11 متر است و جزو بزرگترین قلعه های باستانی ایران به شمار می رود و دارای سازه بزرگ خشتی و چینه ای و با وسعتی حدود 51 هزار مترمربع است. همچنین در اطراف ارگ یک خندق وسیع وجود دارد که نفوذ ناپذیری قلعه را دشوارتر می ساخته است.
از لحاظ قدمت، با استناد به متون تاریخی قبل از اسلام، بلقیس آباد و شکوفا بوده و در سال ۳۱ هجری توسط مسلمانان فتح شده و طبق یافته‌های باستان شناسان، قدیمی ترین استقرار در این شهر تاریخی که تاکنون شناسایی شده مربوط به اواخردوره ساسانی – صدر اسلام است و زندگی در آن تا پایان دوره صفوی به طور مداوم جریان داشته است.
«از دو هفته گذشته حفر چهار چاه جدید در نزدیکی تخت‌جمشید آغاز شده است؛ لطفا مجوزهای حفر چاه‌ها، تا حریم درجه‌ی 3 تخت‌جمشید را به دلیل وضعیت فوق‌العاده‌ی پیش‌آمده باطل کنید.»
به دنبال رویدادِ پدیده‌ی فرونشست و شکاف در زمین در نزدیکیِ مجموعه‌ی جهانی تخت‌جمشید، «دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران» در نامه‌ای به سید محمدعلی افشانی، استاندار فارس خواهان ابطال مجوز حفر چاه در حریم تخت‌جمشید شد.
در این نامه آمده است: «خبر پدیده‌ی فرونشست و شکاف در زمین در نزدیکیِ مهمترین مجموعه‌ی تاریخی کشورمان، تخت‌جمشید و همچنین اثر ارزشمند نقش‌رستم را با تأسف از سال‌ها بی‌توجهی همه شنیدیم؛ چرا که به‌گفته‌ی مدیر داخلی مجموعه‌ی جهانی تخت‌جمشید نخستین ترک‌ها و فرونشست زمین‌ها در پیرامون و حریم این دو مجموعه از حدود هشت سال پیش دیده شده است.
کارشناسان متفق‌القول می‌گویند حفر چاه‌های غیرمجاز و برداشت و کاهش بی‌رویه‌ی آب‌های زیرزمینی، در کنار کاهش بارندگی‌ها و خشکسالی و اصرار بر گسترش کشاورزی سنتی، باعث این رویداد تلخ بوده، اصراری که سبب شده است عمق چاه‌ها در این منطقه که تا یکی دو دهه پیش شش متر بود، اکنون به عدد فاجعه‌بار 290 متر رسیده باشد!»
دولت‌ها در راستای رونق و خروج اقتصاد از رکود باید شرایط لازم برای تسهیل فعالیت‌های اقتصادی را فراهم کنند و تامین سرمایه یکی از مهمترین پیش‌زمینه‌های شکل گرفتن کسب و کارهای کوچک و بزرگ است؛ اما محدودیت‌های مالی و همچنین مغایرت ورود دولت‌ها به عرصه‌های تصدیگری با مبانی اقتصاد آزاد، لزوم ایجاد انگیزه در بخش خصوصی برای راه‌اندازی فعالیت‌های تولیدی را مورد تاکید قرار می‌دهد. از این رو ایجاد مشوق‌های لازم برای ورود سرمایه‌گذاران به بازار کار و تولید، یکی از وظایف اصلی و مهم گردانندگان سیاسی و اقتصادی کشورها است.
پرداخت وام‌های کم‌بهره با زمان بازپرداخت طولانی و نیز معافیت‌های مالیاتی از جمله راهکارهایی هستند که دولت‌ها برای تشویق سرمایه‌گذاران به‌کار می‌برند، اما راه‌اندازی بازارهای بورس و خرید و فروش سهام نیز یکی دیگر از راه‌هایی است که صاحبان صنایع برای تامین مالی فعالیت‌های خود می‌توانند از آن بهره بگیرند و باید گفت که در مقایسه با سیستم پرداخت وام، روش موثرتر و سالم‌تری برای توسعه اقتصاد است؛ روشی که در مورد کسب و کارهای گردشگری در کشور ما همچنان در ابتدای کار است و حتی می‌توان گفت عملا به عنوان روشی برای تامین سرمایه از سوی فعالان این صنعت مورد توجه قرار نگرفته است.
ترکیه که در چند ماه اخیر با بحران جدی در عرصه گردشگری روبه‌رو شده در تلاش است با جذب گردشگران حوزه خلیج فارس تحولی در اوضاع نابسامان صنعت گردشگری خود ایجاد کند.
به گزارش روزنامه «نشنال»، نزول صنعت گردشگری به عنوان منبع حیاتی درآمد ترکیه با بروز موجی از حملات تروریستی و همچنین ناآرامی‌های سیاسی داخلی و منطقه‌ای ضرر و زیان بزرگی را متوجه اقتصاد ترکیه کرده است.
«عثمان آئیک»، رئیس فدراسیون هتلداران ترکیه اخیرا در اقدامی جهت احیای صنعت گردشگری این کشور از گردشگران کشورهای حوزه خلیج فارس خواست برای بازدید از ترکیه تردید نکنند: «کاهش نسبی در شمار گردشگران ورودی ایجاد شده است، اما پس از کودتای نافرجام هیچ گونه نگرانی امنیتی درباره امکانات گردشگری کشور وجود ندارد، بنابراین دوستان ما از کشورهای حوزه خلیج‌فارس و سایر نقاط جهان نباید ترسی داشته باشند.»
حضور گردشگران کشورهای حوزه خلیج فارس در چند سال اخیر در ترکیه افزایش داشته و پیش از سال جاری گردشگران عرب این منطقه 6 درصد از کل درآمد گردشگری ترکیه را تشکیل می‌دادند.
حذف تورهای ترکیه، مقاصد دیگری را جایگزین کرده که چندان هم نوظهور نیستند، اما شاید در این وانفسای ناامنی کشور همسایه، اندکی با ذائقه ی انصراف داده ها جور درآید.
اگرچه هشدارها و تهدیدهای سازمان میراث فرهنگی و گردشگری چندان هم در حذف کامل تورهای ترکیه کارساز نبوده و فروش این تورها کماکان در برخی آژانس های مسافرتی ادامه داد، اما پیگیری های مردم برای پیدا کردن مقصدی جایگزین باعث شده این روزها تبلیغات پُر شود از تورهای گرجستان و بلغارستان که قیمت هایی نزدیک به تورهای ترکیه دارند و سفر به آن ها در مقایسه با مقاصد ارزان اروپایی و آسیایی، اقصادی تر جلوه می کند و صرف نظر از همه ی این ها دشواری های ویزای شینگن را هم ندارد.
البته داستان ویزای بلغارستان متفاوت از گرجستان است، چون استطاعت مالی شرط اصلی سفارتخانه ی این کشور برای دادن ویزا است که در کنار آن باید مدارک هویتی و اشتغال و بهداشت را ترجمه شده تحویل سفارتخانه داد و ضمنا انگشت نگاری هم انجام می گیرد.
#یادداشت_روز
گردشگری علاوه بر اینکه بزرگترین و پررونق‌ترین صنعت جهان است گسترده‌ترین صنعت خدماتی و مهمترین صنعت اشتغال‌زای دنیا نیز محسوب می‌شود. در گستره فعالیت‌های این صنعت سازمان‌ها و شرکت‌های بسیاری در بخش‌های گوناگون حمل و نقل، اقامت و پذیرایی، فروشگاه‌ها و شرکت‌های عرضه‌کننده مواد غذایی حضور دارند و به نوعی استخوان‌بندی این صنعت را تشکیل می‌دهند.
با این حال توسعه این صنعت به فاکتورهای متعددی نیاز دارد که از مهمترین آنها که باید مورد تاکید قرار گیرد، «امنیت» است. امروزه امنیت به عنوان مهمترین و زیربنایی‌ترین اصل در تدوین استراتژی توسعه گردشگری در سطح جهان به شمار می‌رود. «امنیت» و «گردشگری» دو مقوله وابسته به یکدیگرند که در مناسبات داخلی و بین‌المللی در ارتباط تنگاتنگ قرار دارند و در تعامل دو جانبه، هم می‌توانند تاثیر افزایشی بر یکدیگر داشته باشند و هم تاثیر کاهشی. به عبارتی میزان امنیت یک منطقه است که رونق یا رکود گردشگری در آن منطقه را رقم می‌زند.
برای دستیابی به نگاه جامع در حوزه گردشگری، می توان سازمان میراث فرهنگی را به یک وزارتخانه تبدیل کرد.
نصرالله پژمان فر با اشاره به اینکه در گذشته به دلیل کسب درآمدهای نفتی به دنبال درآمدزایی در سایر بخش ها نبوده ایم، گفت: عرصه میراث فرهنگی و گردشگری، مزیت کشورمان محسوب می شود؛ از این رو امروزه با توجه به تغییر نگاه افراد و تأکید رهبر انقلاب در حوزه گردشگری، تحولات مختلفی در حال شکل گیری در حوزه گردشگری است.
نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر بخواهیم به جایگاه مطلوبی در بخش صنعت گردشگری دست یابیم نیازمند انجام اقدامات مختلفی هستیم، اظهارکرد: این اقدامات باید در حوزه قانون گذاری، اجرایی و غیره باشد؛ به عنوان مثال قوانین موجود باید تنقیح و بروزرسانی شود تا بتوان نیازهای قانونی در این عرصه را به حد مطلوب برسانیم.
عشایر ایران که معیشت و آداب و رسوم خاص خود را دارند، در ایران یکی از جذاب ترین شیوه های زندگی اجتماعی به شمار می آیند. استان اردبیل از ایل ها و عشایر متعددی برخوردار است که مهم ترین و منسجم ترین آن ها ایل های شاهسون و ارسباران هستند که درمناطق گوناگون استان پراکنده شده اند.
ایل شاهسون ازمهم ترین و معروف ترین ایل های استان های اردبیل و آذربایجان شرقی به شمار می رود که دارای پیشینه تاریخی زیادی بوده و از ویژگی های خاص اجتماعی- فرهنگی برخوردار است. اعضای این ایل دام دار هستند و از مراتع سرسبز کوه های خطه اردبیل استفاده می کنند.شاهسون ها از آداب و رسوم سنتی و قوی برخوردارند، هرچند که از گذشته های دور از حوادث و خطرات دور نمانده و تحولات زمان برآن ها بی تاثیر نبوده است. بر اساس قرارداد ترکمنچای که طی آن قسمتی از مرزهای شمالی ایران به روس ها واگذار شد، قسمت بزرگی از منطقه قشلاقی شاهسون ها از بین رفت.
