دژ شاپوخواست، قلعهای تاریخی که بر بلندای تپه خرم‌آباد هماره نگاهبان این شهر و مردمانش بوده، اگر بگوییم چشمگیرترین اثر این دیار است پر بیراه نگفتهایم. قدمتش به دوره ساسانی می‌رسد، دوره اوج قدرت ایران بر دنیا... این بنای با شکوه در طول تاریخ مباهات همیشگی برای این مرز و بوم بوده و از آن به عنوان مقر حکومتی اتابکان لر کوچک یاد شده است.
هر کشوری در کمیته میراث جهانی یونسکو، فهرست موقتی دارد که در آن، آثار تاریخی با قابلیت ثبت جهانی پیشنهاد می‌شود تا مسئولان یونسکو آنها را مورد بررسی قرار داده و از میان آثار تاریخی این فهرست، هر سال تعدادی را برای ثبت جهانی انتخاب کنند.
ایران نیز برای ثبت آثار تاریخی فهرست پیشنهادی خود را ارائه میدهد. یکی از این آثار همین آسمان آسمانهاست که شرط ثبتش ساماندهی وضعیت کنونی آن است. باید در زمانی معین این کار انجام شود که اتمام این زمان تا سال 2016 است.
حال که شمارش معکوس برای ثبت این اثر به صدا درآمده، پیگیر آخرین وضعیت آن شدیم و در آخر به این نتیجه رسیدیم...
ساماندهی قلعه مقدمات فراهم شده است
مهندس اسدی، معاون میراث فرهنگی لرستان در این باره بیان کرد: در راستای ثبت جهانی دره خرم‌آباد با محوریت قلعه فلک‌الافلاک اخیراً سازمان میراث فرهنگی کشور نیز به میدان آمده است، چراکه وقت زیادی برای آن نداریم.
وی اضافه کرد: برای همین چند نفر مستندساز از طرف سازمان به استان آمده‌اند تا از دره و قلعه عکسبرداری کنند. خوشبختانه با آرشیوی که از قبل داشتیم بالای 60 درصد اطلاعات پرونده‌ای مورد نیاز تهیه شده و قرار است با توجه به بررسی‌هایی که انجام می‌شود، در آینده‌ای نزدیک در صورت تأمین اعتبار، سایر مدارک ناقص تکمیل شوند.
اسدی ادامه داد: ساماندهی قلعه مقدمات فراهم شده برای و 40 میلیارد تومان نیز مصوب شده است. استاندار نیز تأکید زیادی روی این موضوع دارد و پیگیر آن است. مصوبه اعتبار آمده و اولویت با سپاه است که اول از همه تملک می‌شود.
معاون میراث فرهنگی لرستان تصریح کرد: امسال این کار انجام می‌شود و جهت ثبت جهانی دره خرم‌آباد هیأت شورای ثبت جهانی ایران اگر نیاز به مدارک بیشتری باشد، به ما اعلام می‌کنند که آنها را تکمیل کنیم.
وی اظهار کرد: این مدارک ممکن است شامل اسکن لیزر و مستندسازی باشد که در صورت تامین اعتبار حدود 6 ماه زمان نیاز دارند. امیدواریم هر چه زودتر بتوانیم این کار را انجام دهیم.
با کلمات تصرف و آزادسازی قلعه فلک‌الافلاک ذهنیت منفی در مردم ایجاد نکنید
سردار کشکولی، فرمانده سپاه حضرت ابوالفضل(ع) لرستان اظهار کرد: متأسفانه در اخبار از واژه‌های آزادی، آزادسازی، تصرف، اشغال و... استفاده می‌شود که شایسته نیست. قریب 40 سال است که اراده‌ای مطرح شده تا قلعه در یونسکو ثبت شود. این موضوع در زمان طاغوت، انقلاب، جنگ تحمیلی بوده و حال 10 سالی است که به موضوع و بحثی داغ تبدیل شده است.
وی خاطرنشان کرد: در این 10 سال سپاه همیشه پای کار بوده و آماده واگذاری است، مدارک آن نیز موجود هستند. سپاه هیچ زمانی نگفته که حاضر به واگذاری نیستیم، اما زمانی که استعلام می‌کنیم، عنوان می‌شود معاوضه یک امر ضروری و غیرفوری است.
فرمانده سپاه حضرت ابوالفضل(ع) استان ادامه داد: در همه جهان با هر تفکر و دیدی، یگان‌ها باید مقر و جایگاه معین داشته باشند و این از ضروریات است و ربطی به کشور ما ندارد. همچنین قلعه در معرض تهدید، تخریب و آسیب قرار ندارد، برای همین غیرفوری است، هر زمان بیم خطر رود، امری فوری تلقی می‌شود. بین امر ضروری و غیرفوری، امر ضروری مطرح است.
کشکولی اظهار کرد: تا به حال هیچ استانداری نتوانسته به سپاه جا بدهد و سال93 که استاندار فعلی آمد، جلسه‌ای تشکیل شد که طبق آن بنا بود به ما زمین و پول بدهند تا جایگاه سپاه را بسازیم. حال 40 میلیارد تومان به ما داده‌اند، اما زمین هنوز مهیا نیست، چراکه باید 11 میلیارد تومان نیز به جهاد کشاورزی پرداخت کنند، اما هنوز نداده‌اند.
وی گفت: همچنین توافق ما مربوط به سال 93 بود که قیمت ساخت و ساز ارزان‌تر و حدود 800 تومان بود که حال به 2000 تومان رسیده است. قرار بود 50 میلیارد تومان پول و زمین به ما بدهند که اگر زمین واگذار شود تا پایان سال شروع به ساختن مقر سپاه می‌کنیم و سریع یک پایگاه خوب می‌سازیم.
فرمانده سپاه حضرت ابوالفضل(ع) افزود: همچنین میراث فرهنگی باید در این محل موزه شهدا را نیز احداث کند.
کشکولی بیان کرد: با کلمات تصرف، آزادسازی و... ذهنیت منفی در مردم ایجاد نکنید.
هیچگاه فضای همکاری در بحث قلعه فلک‌الافلاک به این کیفیت در استان وجود نداشته است
مهندس هوشنگ بازوند، استاندار لرستان نیز گفت: محوطه قلعه تاریخی فلک‌الافلاک هیچگاه به حصر نرفته یا واگیر نشده که حالا بخواهیم برای اجرای طرح ساماندهی آن از واژه " آزادسازی" استفاده کنیم.
استاندار لرستان اضافه کرد: آن دسته افراد که آگاهانه از این واژه استفاده می‌کنند، یقینا دلسوز توسعه و وحدت در لرستان نبوده و نیستند و آنهایی که تا بحال سهوا و ناخودآگاه این کلمه را به کار می‌برده‌اند، انتظار می‌رود از این پس مکاتبات و گفتار خود را اصلاح کنند.
وی یکی از درخواست‌های دور و دراز و آرزوهای همیشگی مردم استان را ساماندهی محوطه قلعه تاریخی فلک‌الافلاک خواند و با تاکید براینکه اثر گذاری بزرگ اجرای این طرح بر رونق اقتصادی حوزه گردشگری از ضرورت‌های غیر قابل انکار است، تصریح کرد: ما نیز به محض آغاز به کار در استان این موضوع را به صورت مداوم پیگیری کرده تا جایی که با شخص وزیر جهاد کشاورزی، رییس سازمان میراث فرهنگی و حتی دعوت و بازدید رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از قلعه و نهایتا طرح موضوع در حضور رئیس جمهور، مباحث مربوط به تامین اعتبار و گزینه‌های جابجایی‌های مرتبط، نهایی شده و امیدواریم این موضوع در چند ماه آینده به تعیین تکلیف و ساماندهی نهایی برسد.
استاندار لرستان همراهی و همدلی بسیاری از سازمان‌ها و ارگان‌ها از جمله سپاه و ارتش استان بویژه فرماندهان این دو ارگان را در این مسیر ارزنده، مثال زدنی و ماندگار توصیف کرد و یادآور شد: به نظر می‌رسد این فضای همکاری برای به نتیجه رسیدن موضوع قلعه فلک‌الافلاک هیچگاه به این کیفیت در استان وجود نداشته و ما موظف هستیم از این فرصت تاریخی نهایت بهره را برای جامه عمل پوشاندن به درخواست مردم ببریم.
یکی از خواسته‌های جدی استان بحث قلعه فلک‌الافلاک است
دکتر دین‌پرست، معاون اقتصادی وزیر کشورنیز گفت: یکی از خواسته‌های جدی استان این بحث است که استانداری لرستان توافق خوبی با دستگاه‌های مستقر انجام داده که اعلام کرده‌اند با اعطاء یک زمین این جابجایی انجام می‌گیرد.
قانون ساماندهی حریم این بنای تاریخی در جلسه علنی روز چهارشنبه مجلس شورای اسلامی مورخ نوزدهم آذرماه سال ۱۳۸۲ تصویب و در ۲۶ آذرماه به تایید شورای نگهبان رسید، شاید نخستین کسی که دغدغه ساماندهی حریم این بنای تاریخی را مطرح کرد رهبر معظم انقلاب اسلامی بود که در سال ۱۳۷۰ خواستار توجه به این امر شد.
از آن زمان تاکنون اقداماتی در این خصوص انجام شده، اما کافی نبوده، چراکه تا پایان مهلت داده شده یونسکو چیزی نمانده است و ما هنوز اندر خم یک کوچهایم. / ایسنا
